Horen, zien en zwijgen
Ik ben wat stilletjes geweest, de afgelopen maanden. Nou ja, niet in mijn dagelijks leven, waar ik letterlijk honderduit gekletst heb op terrasjes, in mijn tuin, in de taverne, aan het strand. Zoveel lieve vrienden die ik lang niet had gezien, zoveel interessante nieuwe mensen die op de een of andere manier mijn pad kruisten… het was een heerlijke zomer hier in Pilion.
Nee, ik bedoelde meer stil op schrijfgebied. Als schrijfster en columniste ben ik, om het maar simpelweg te zeggen, in shock. Dat komt omdat ik, juist omdat het mijn vak is, maar al te goed weet wat je met woorden kunt doen: je kunt iemand ermee de hemel in prijzen, maar je kunt iemand er ook mee afbranden. Woorden zijn een wapen waarmee je een oorlog kunt ontketenen. En dat is precies wat er op dit moment gebeurt. Een woordenoorlog die zulke absurde vormen aanneemt, dat ik niets anders kan doen dan horen, zien… en zwijgen. Want wat kan ik nog toevoegen aan dat wat er allemaal gezegd wordt? Wie heeft er nog behoefte aan wat ik te schrijven heb? Spreken is zilver, zwijgen is goud, zegt het spreekwoord. Ik heb dat altijd wel een mooie gevonden, maar de laatste tijd bekruipt me toch het gevoel dat het niet altijd opgaat. Niet als de ‘schreeuwers’ zo hard hun haat uitschreeuwen dat ieder weldenkend mens zo langzamerhand denkt alleen te staan in dat ‘weldenken’.
Er wordt op dit moment ook zo verschrikkelijk veel geschreven. Logisch. Er gebeurt ook heel veel in de wereld, met name in Europa. Onvoorstelbare dingen, onze ergste nachtmerries tot leven gekomen. En toch… is er niets nieuws onder de zon. Oorlogen zijn al eeuwenoud. Vluchtelingen zijn van alle tijden. Kijk er de geschiedenis maar op na. Het is onvoorstelbaar lang ‘rustig’ gebleven in Europa. Dat ik in mijn bijna zestigjarige leven niet één oorlog aan den lijve heb meegemaakt, daar kan ik alleen maar dankbaar voor zijn. Als ik om me heen kijk, dan weet ik dat ik tot de super gelukkigen op deze wereld behoor. En ja, natuurlijk gun ik dat anderen ook. Dat ze nooit een oorlog hoeven mee te maken. Dat ze niet in angst hoeven te leven. Want als ik één ding zeker weet, dan is het dat angst dodelijk is. Net zo dodelijk als de oorlogen die dagelijks in grote delen van onze wereld worden gevoerd. Oorlogen die gefinancierd worden met geld uit de ‘veilige’ landen – om de eigen veiligheid in stand te houden en er ondertussen zelf rijker van te worden. Zoveel oorlogen waarin we niet geïnteresseerd zijn, omdat het toch ver van ons bed is. Tot onze veilige landsgrenzen ineens minder veilig blijken te zijn dan we altijd dachten. Hoe arrogant is de westerse welvaartsmaatschappij geworden. Hoe egoïstisch, hoe respectloos… alsof ‘Het Rijke Westen’ het ultieme recht heeft op Moeder Aarde! Ha, als ik Moedertje Aarde was, zou ik de volgende tsunami eens een keertje niet naar het oosten, maar naar het westen sturen. Al was het maar om te laten zien wie er nou écht de baas is in de wereld!
Ik ben zo blij dat er nog een heleboel mensen zijn die wel verder kijken dan hun eigen landsgrenzen. Hun verhalen en columns vormen voor mij het tegengif dat ik nodig heb om te blijven geloven in een betere wereld. Zoals het verhaal van de twintigjarige(!) Nederlandse Lisa die via Stichting Bootvluchteling vrijwillig ‘even’ een weekje de handen uit de mouwen steekt in het vluchtelingenkamp op Lesbos. Zoals de verhalen van de Engelse Eric Kempson die al vanaf april iedere ochtend als eerste op het strand staat om vluchtelingen op te vangen. Zoals de berichten over de honderden vrijwilligers in dorpen en steden in heel Europa die zich hebben aangemeld om te helpen bij de vluchtelingenopvang. Heel veel verhalen van mensen die zich inzetten voor wat er op dit moment allemaal gaande is – ongeacht hun geloofsovertuiging, hun huidskleur, hun nationaliteit. Wereldburgers zijn het, stuk voor stuk kanjers, die ons aller respect verdienen. En weet u, hun inzet doet me heel erg denken aan het Rotterdamse gezegde dat ik in mijn jeugd vaak hoorde en altijd goed in mijn oren heb geknoopt: niet lullen, maar doen! Gelukkig maar, dat er op onze wereld behalve schreeuwers ook nog zo heel veel ‘echte Rotterdammers’ zijn 😉
© photo Philippa Kempson
