Emigratie in de jaren vijftig naar Zuid-Afrika
Cultuurschok
Ik ben geboren in 1954, Amsterdam, Nederland. Als 5-jarige emigreerde ik met mijn ouders naar Zuid-Afrika.
Zuid-Afrika heeft in de vijftiger jaren voor haar eerste staalfabriek veel mensen van diversen ambachten gezocht over de hele wereld, vooral Europe.
In Vanderbijlpark kwamen de immigranten aan, jonge families die meteen een intrek namen in de mooie kleine bedrijf huur woningen. Een complete woonwijk ontstond met merendeels mensen uit Europa. De mannen werkten op de hoogovens, veelal meer dan 40 uur per week. Thuis zorgden de echtgenoten, veelal moeders met kleine kinderen voor de dagelijkse dagtaken; wassen , koken , kinderen naar school brengen, schoonmaken en boodschappen doen en kinderen van school halen.
Er was ook tijd voor sociale contacten, in de tussen uurtjes van de kinderen naar en van school halen.
Hollandse slager en bakker
De vriendinnen van mijn moeder uit de buurt waren afkomstig uit Nederland, en het culinaire van thuis werd besproken, ook werd de lokale bakkerij en slager met producten van oorsprong uit Nederland besproken; de lokale Hollandse slager en Hollandse bakker was erg gewild.
Weekenden werd er feestjes gegeven waar alle genodigden ook uit Nederland afkomstig waren..
Het viel mij op dat het vastklampen aan eigen gewoontes en kopen van producten bij de lokale winkel met producten afkomstig uit Nederland het meest populair waren. Er werd ook wel met een voorzichtige blik gekeken naar het lokale culinair en – gewoontes.
Bezoek uit Nederland
Mijn Oom Ton, de broer van mijn moeder, kwam uit Zandvoort, Nederland, op bezoek in Vanderbijlpark.
Mijn ouders namen mijn oom naar een authentiek Zuid-Afrika restaurant, om hem kennis te laten maken, met de lokale Horeca. Mijn ouders waren ook nieuwsgierig naar de lokale producten en culinaire gewoontes, en – lekkernijen. Zouden mijn ouders zijn bezoek als omslagpunt hebben gebruikt om de ‘cultuurschok’ van hen af te wenden?
Niet meer steeds het houvast zoeken uit Nederland maar ook meer de lokale gewoontes ontdekken.
Dertig jaar later vertrok ik terug naar Nederland
Als accountant had ik de voorkeur om Zuid Afrikaanse expats naar Nederland te helpen met hun eerste jaar belastingen in Nederland.
Het viel mij op dat de jonge gezinnen uit Zuid-Afrika in Nederland hetzelfde deden wat mijn moeder en vader in 1959 hebben gedaan, bij het proces om ‘vertrouwd ’te raken en vaste bodem te vinden in hun nieuwe vaderland, dus sociale contacten aan te boren uit eigen land.
Zuid-Afrikaanse expats in Nederland
De Zuid Afrikaanse expats zochten contact in hun nieuwe land Nederland met mede expats uit Zuid-Afrika, nu vooral via de sociale media.
Wat mij opviel is dat bij bezoek van familie of vrienden uit Zuid-Afrika zij meteen werden geïntroduceerd aan een Zuid Afrikaans restaurant in Nederland. Terwijl het toch veel leuker is om de familie op hun vakantie uit te nodigen naar een echt Nederlands restaurant.
Mijn ouders in Zuid-Afrika en de Zuid-Afrikaners in Nederland ondervonden een ‘cultuurschok’. Wat zeker logisch is gezien de cultuur verschillen.
De nieuwe cultuur omarmen
Maar mijn vraag is aan de Nederlanders over de hele wereld;
Hoe snel onderkennen jullie deze verschillen door de nieuwe ‘cultuur’ als een uitdaging te zien en desgewenst kennis te maken met de cultuur, normen en waarde op alle vlakken in het nieuwe woonland.
Ik ben ook nieuwsgierig waar de expats, die in hun nieuwe land wonen, hun bezoekers uit Nederland mee naartoe nemen. Naar een lokaal restaurant of een Nederlands restaurant ?
Hans
Als expats in veel verschillende landen gewoond. Cultuur schok nooit als een belemmering ervaren maar als een uitdaging. Zo veel geleerd van culturele en religieuze achtergronden en vrienden gemaakt van over de hele wereld. Een ervaring die we voor geen goud hadden willen missen. Nu met pensioen in, jawel, Zuid Afrika.
Ik heb ook in de diverse landen gewoond binnen Europa waaronder Italie, Frankrijk, Duitsland en Belgie. Woon nu in Amerika. Op zich heb ik de nieuwe cultuur nimmer echt als een belemmering gezien en kon me meestal snel aanpassen. Misschien ook wel omdat ik reeds op jonge leeftijd gewend was om veel te verhuizen en steeds weer met een nieuwe omgeving te maken had. Zelfs in Nederland is dat waar. Als je verhuisd van de grote stad naar het platteland in Drenthe is dat al een geheel andere cultuur waar je in terecht komt.
Mijn familie woont verspreid over 4 continenten en dus zijn we wel wat gewoon.
Als zodanig neem ik bezoekers in mijn land mee naar een typisch lokaal restaurant om hun ook iets mee te geven van het land. In Amerika is dat geheel afhankelijk van in welke staat je bent, daar zeker hier er veel verschillen zijn in voedsel en cultuur.
Mijn fam. in 1952 ,niet via Yskor, naar SA geemigreerd. Mn opa heeft zelf alles betaald en geregeld voor het gezin. Heeft werk gezocht, en is later voor zichzelf begonnen.Ze hebben zich onmiddellijk na aankomst tussen de afrikaanse bevolking gemengd. Toevallig zijn ze ook omg. Vanderbijlpark beland en trouwde mn vader met mijn afrikaanse moeder.
Veel fam. (moeders kant ) woont daar nog, terwijl t gezin van mn opa en oma terug zijn gegaan naar NL.
Sommige familieleden van mn opa,’s familie die gelijktijdig met hun naar SA zijn gegaan, wonen daar nog.
Ik persoonlijk kan zeggen dat ik van beide landen, culturen, veel heb meegekregen. Als we in SA zijn praten we afrikaans, eten,drinken en doen afrikaans. Andersom als er hier fam overkomt, doen we Nederlandse dingen. Tegenwoordig is het veel haalbaarder om elkaar te bezoeken, maar in de jaren 70, toen wij als gezin voor het eerst naar het land van mn moeder gingen, was het iets heel.bijzonders, ik.moest er zelfs een spreekbeurt over houden. Vaak terug geweest maar laatste jaren niet meer.